Πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 24 Φεβρουαρίου η διάλεξη ανοικτή συζήτηση με θέμα «Οι τέχνες και η Λάρνακα».
Την εκδήλωση διοργάνωσε το Alexander College / UWE σε συνεργασία με το τμήμα Καλών Τεχνών του Εκπαιδευτικού Ιδρύματος.
Πιο κάτω μερικές από τις εισηγήσεις και απόψεις που ειπώθηκαν
Ομιλητές ήταν οι καλλιτέχνες:
– Αγγέλα Κυριάκου (Υπεύθυνη τμήματος Καλών Τεχνών στο Alexander College / UWE)
– Αλέξανδρος Κυριακίδης (Λέκτορας στο Alexander College / UWE)
– Μιχαήλ Ηλία (Γραμματέας του πολιτιστικού ομίλου «Άρτιον»)
– Αντώνης Τζιαρίδης (ένας εκ των δυο της εικαστικής ομάδας spyrA)
– Αθηνά Φρεναρίτου (συνιδιοκτήτρια καλλιτεχνικό εργαστήρι ThreeDots ArtLab)
Ανάμεσα στο κοινό υπήρχαν και γνωστοί καλλιτέχνες, όπως οι: γλύπτης Φώτος Δημητρίου, εικαστικός Άντρος Ευσταθίου, εικαστικός Νικόλας Αντωνίου, κ.α, καθώς και ο Μιχάλης Καλοπαίδη της Κινηματογραφικής Λέσχης Λάρνακας Αμμοχώστου.
Ανάμεσα στις πολλές ενδιαφέρουσες προτάσεις και τοποθετήσεις τόσο των ομιλητών όσο και των παρευρισκομένων ήταν και οι εξής:
• Είναι στο χέρι κάθε καλλιτέχνη να δημιουργεί ευκαιρίες και να προβάλλει το έργο του.
• Είναι σημαντικό για τον κάθε καλλιτέχνη, αλλά και φιλότεχνο, να γνωρίζει τι συμβαίνει γύρω μας και κυρίως στην πόλη μας (πολιτιστικά δρώμενα, εικαστικά, θεατρικές παραστάσεις, κινηματόγραφος, καινούργιοι χώροι, κτλ).
• Θα ήταν καλό ο Λαρνακέας να παρακολουθεί όσο περισσότερα πολιτιστικά δρώμενα μπορεί και να στηρίζει την προσπάθεια καλλιτεχνών, με αυτό τον τρόπο δίνεται δύναμη και στους καλλιτέχνες, αλλά συνάμα αναπτύσει και ο θεατής καλύτερο πολιτιστικό επίπεδο.
• Δημιουργία προγραμμάτων Artist-in-residence
• Συνεργασία με σχολές στις γύρω περιοχές (πχ Bezalel Academy of Arts and Design- Jerusalem)
• -Δημιουργία μουσείου «Στας Παράσχου» εντός των εγκαταστάσεων του Ινστιτούτου Κορνάρο. (Μετά από παρέμβαση του καθηγητή του Alexander Άντρου Ευσταθίου)
• Να υπάρχει συνεργασία ανάμεσα στους καλλιτέχνες της πόλης, από όλα τα φάσματα τέχνης, έτσι ώστε μέσα από συνεργασία και αλληλοστήριξη να μπορέσουν να βγουν κάποια καλά αποτελέσματα.
• Είναι απαραίτητη η στήριξη τόσο από τους φορείς της πόλης (Δήμο) όσο και από το Αρμόδιο Υπουργείο, προς τους καλλιτέχνες.
Η Αγγέλα Κυριάκου μίλησε για την σχολή Καλών Τεχνών του Alexander College και για την προσφορά του κλάδου στη Λάρνακα. Αναφέρθηκε σε επιτυχίες των φοιτητών (όπως η επιλογή φοιτητών του Alexander College / UWE για την δημιουργία του λογότυπου του Δήμου Λάρνακας για την Πολιτιστική Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2018).
«Εδώ και 4 χρόνια, από τη δημιουργια του κλαδου Kαλών Tεχνών, το Alexander College αποτελεί αναμφίβολα ένα πνευματικό ίδρυμα το οποίο απαρτίζεται από έμπειρους και προσοντούχους καθηγητές, και καλλιτέχνες συμβάλλει πολυδιάστατα με την παρουσία του στο χώρο των Καλών Τεχνών στη Λαρνακα.
Οι σπουδές στο Alexander College πέραν της ακαδημαϊκής και αισθητικής παιδείας που προσφέρουν, παρέχουν επίσης θεωρητική και τεχνική παιδεία σε διάφορους τομείς της Τέχνης όπως ζωγραφική, γλυπτική, installation art, video art, performance art, γενικότερα τέχνη με νέες τεχνολογίες.
Οι άρρηκτες σχέσεις τις οποίες έχει καταφέρει να δημιουργήσει το Alexander College με το University of the West England Bristol, ένα από τα καλύτερα Πανεπιστήμια στον τομέα των Kαλών Τεχνών στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει θεμελιώσει το υψηλό ακαδημαϊκό πρόγραμμα σπουδών του κυπριακού Ιδρύματος, με αποτέλεσμα να απονέμει προπτυχιακούς τίτλους, ΒΑ με την σφραγίδα του Βρετανικού Πανεπιστημίου. Αυτό σημαίνει πολλα για ένα κύπριο φοιτητή ειδικά σε αυτή την περίοδο της οικονομικής δυσχέριας που διανύουμε. Με αυτό εννοώ ότι ένας φοιτητής με λιγότερο κόστος μπορεί να αποκτήσει ένα τίτλο σπουδων από ένα πανεπιστημιο διεθνούς αναγνώρισης φοιτώντας στην Κύπρο.
Εκτός των εικαστικών εκδηλώσεων τα οποία διοργανώνονται, όπως ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής, ομιλίες με εικαστικούς και θεωρητικούς της Τέχνη, κ.ά, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το Alexander College έχει καταφέρει να προσελκύσει ευρωπαϊκά κονδύλια, έτσι ώστε καλλιτέχνες με τα έργα τους να συμβάλλουν στον εξωραϊσμό χώρων της Λάρνακας. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η χορηγία για τη δημιουργία γλυπτών από τον Κίκι Πάτσαλο και τον Αντρέα Ευσταθίου τα οποία θα τοποθετηθούν στην παραλία των φοινικούδων.
Τελος, δεν χωράει αμφιβολία ότι το Alexander College αποτελεί ένα σημείο αναφοράς στο χώρο των Kαλών Τεχνών για την πόλη της Λάρνακας και ευρύτερα για την Κύπρο. Πέραν της απονομής τίτλων σπουδών, σημαντικότερος στόχος του τμήματος Καλών Τεχνών είναι να δημιουργήσει μια ενεργή καλλιτεχνική κοινότητα στη Λάρνακα που να προωθεί όλα τα είδη δημιουργίας και δημιουργικότητας».
Ο Αλέξανδρος Κυριακίδης αναφέρθηκε σε πόλεις της Ευρώπης οι οποίες δεν είχαν πολιτιστική κουλτούρα, αλλά μέσα από μια Σχολή Καλών Τεχνών κατάφεραν να ξεχωρίσουν τόσο πολιτιστικά όσο και οικονομικά.
«Οι δημιουργικές βιομηχανίες στη Βρετανία προσφέρουν στην τοπική οικονομία 36 δις περίπου σε στερλίνες τον χρόνο. Δημιουργούν δηλαδή 70 χιλιάδες στερλίνες το λεπτό και εργοδοτούν 1,5 εκ. άτομα. Σύμφωνα με αυτούς τους αριθμούς, οι δημιουργικές βιομηχανίες παράγουν μια στερλίνα για κάθε δέκα από τις βρετανικές εξαγωγές. (https://www.gov.uk)
Όταν συζητάμε για δημιουργικό προϊόν δεν αναφερόμαστε μόνο στην τέχνη και το design, αλλά συμπεριλαμβάνουμε και άλλους τομείς όπως τον σχεδιασμό βιντεοπαιχνιδιών, την επαναφορά παραδοσιακών τεχνικών προσαρμοσμένες στη σύγχρονη εποχή, τη γαστρονομία και την οργάνωση εκδηλώσεων όπως τους πρόσφατους ολυμπιακούς αγώνες στο Λονδίνο όπου εκεί χρειάστηκαν οι υπηρεσίες χιλιάδων ανθρώπων από το δημιουργικό χώρο.
Φυσικά η Λάρνακα δεν είναι Λονδίνο και σίγουρα δεν θα μπορέσουμε ποτέ να ανταγωνιστούμε με το δημιουργικό προϊόν της Νέας Υόρκης, του Παρισιού, ακόμα και της Φλωρεντίας, διότι όπως εμπειρικά γνωρίζουμε, αυτά είναι κέντρα χαραγμένα στη συλλογική συνείδηση μας λόγω και του οπτικού υλικού που προβάλλουν εδώ και αιώνες. Όμως μπορώ να αναφερθώ σε πόλεις αρκετά περιθωριακές, με λιγότερη ιστορία από τη Λάρνακα, οι οποίες έχουν πετύχει αξιοθαύμαστη δημιουργική ανάπτυξη η οποία έχει πραγματοποιηθεί έστω και έμμεσα με τη βοήθεια της τοπικής σχολής καλών τεχνών.
Σε αυτό το σημείο θα φέρω παράδειγμα τη Γλασκόβη, μια πόλη την οποία γνωρίζω αρκετά λόγω του ότι έζησα, σπούδασα και εργάστηκα για μια χρονική περίοδο. Η Γλασκόβη τις τελευταίες δεκαετίες έχει δει τεράστιες αλλαγές στον τομέα της δημιουργικότητας και γενικότερα στον πολιτισμό. Έχει καταστεί κέντρο αρχιτεκτονικής ανάπτυξης, μ’ ένα μεγάλο αριθμό δημιουργικών βιομηχανιών, οργάνωσε τους κοινοπολιτειακούς αγώνες και μέσα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα, κατάφερε να δημιουργήσει ένα brand σαν σύγχρονο κέντρο κουλτούρας. Παράλληλα κάθε χρόνο βγάζει από τις τάξεις της, τον μεγαλύτερο αριθμό υποψήφιων καλλιτεχνών για το βραβείο Turner. (http://www.theguardian.com/artanddesign/2014/may/10/dont-call-glasgow-contemporary-art-scene-a-miracle
Ακόμα ένα παράδειγμα το οποίο αποδεικνύει πως η έλλειψη παράδοσης μπορεί να αποδειχτεί θετική προς τους νέους δημιουργούς είναι αυτό της Ισλανδίας, μιας χώρας την οποία τον τελευταίο καιρό φέρνουμε ως παράδειγμα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Μέσα από την κρίση αλλά και χωρίς το βάρος της παράδοσης στο design, γεννήθηκε ένα νέο είδος τεχνικών από δημιουργούς και αποφοίτους της τοπικής σχολής κάλων τεχνών. Οι ίδιοι οι καλλιτέχνες βλέποντας της έλλειψη πρώτων υλών αφού οι εισαγωγές καταστήσαν απαγορευτικά ακριβές λόγω της κρίσης, άρχισαν από το μηδέν, δημιουργώντας μια γκάμα σχεδίων και αντικειμένων μοναδικά στο είδος τα οποία προέρχονται άμεσα από τις τοπικές φυσικές πηγές.
(http://www.ft.com/intl/cms/s/2/ccffa456-b8be-11e2-869f-00144feabdc0.html)
Πιστεύω πως με τα όσα προανάφερα, υπάρχει ένα γόνιμο έδαφος για τους τοπικούς καλλιτέχνες και γενικότερα για τις δημιουργικές βιομηχανίες στη Λάρνακα. Η πρόσφατη συνεργασία του τμήματος της καλών τεχνών του Alexander College / UWE με το ινστιτούτο Κορνάρο στο κέντρο της πόλης, μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη ενός δημιουργικού πνεύμονα εντός και εκτός της σχολής».
Ο Μιχαήλ Ηλία αναφέρθηκε στην δράση του πολιτιστικού ομίλου «Άρτιον», στις εκθέσεις ζωγραφικής, παρουσιάσεις καλλιτεχνών, διαλέξεις, ποιητικές βραδιές και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις που έχει διοργανώσει ο όμιλος μέχρι στιγμής. Τόνισε ότι τα εικαστικά στη Λάρνακα βρίσκονται σε πολύ πιο υψηλό επίπεδο από ότι πριν κάποια χρόνια. Επίσης, εισηγήθηκε μια Biennale την οποία θα μπορούσε να φιλοξενήσει η Λάρνακα. Άλλωστε όπως είπε, η Λάρνακα έχει όλα τα εχέγγυα για κάτι τέτοιο,αφού ήδη και άλλες μικρότερες πόλεις έχουν φιλοξενήσει τις δικές τους Biennale. Κάτι τέτοιο, είπε, θα έβαζε τη πόλη του Ζήνωνα στον πολιτιστικό χάρτη της Ευρώπης.
Ο Αντώνης Τζιαρίδης μοιράστηκε με το κοινό μια ιστορία που διάβασε στο βιβλίο «Μα αυτό είναι τέχνη», της Συνθια Φριλαντ: Η ίδρυση της εθνικής πινακοθήκης των ΗΠΑ στις αρχές του 20ου αιώνα οφείλεται στο ότι ο Andrew Mellon, γραμματέας οικονομικών, ένιωσε άσχημα, ντράπηκε, όταν ξένοι διπλωμάτες ζήτησαν να επισκεφτούν την εθνική πινακοθήκη. Έτσι αμέσως ίδρυσε το μουσείο που εγκαινιάστηκε το 1937, δίνοντας την προσωπική του συλλογή.
Οι Εθνικές Πινακοθήκες όπως και τα μουσεία είναι απαραίτητα, αν θέλουμε να αναπτύξουμε πολιτιστική παιδεία και κουλτούρα.
Επίσης έφερε ως παράδειγμα το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ στο Μπιλμπάο που είναι σήμερα ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς στην Ευρώπη. Μέσα στα 3 χρόνια λειτουργίας του 4 εκατομμύρια τουρίστες πέρασαν από την πόλη που μέχρι πρότινος ήταν απλά μια βιομηχανική πόλη.
Η Αθηνά Φρεναρίτου τόνισε πως είναι σημαντικό τα παιδιά να έχουν επαφή με την τέχνη, όχι για να γίνουν όλοι καλλιτέχνες αλλά μεγαλώνοντας να αναπτύξουν τις πνευματικές δεξιότητες ενός καλλιτέχνη. Μέσα από τα μαθήματα ζωγραφικής και γενικότερα μέσα από την τριβή με την τέχνη, το παιδί εμπλουτίζεται με γνώσεις, μαθαίνει να εκφράζεται και χωρίς να κρίνει σέβεται την τέχνη και τον περίγυρό του.
Για να βοηθήσει το κοινό να αντιληφθεί και να αφομοιώσει τα προσφερόμενα της τέχνης στα παιδιά, ζήτησε από τους παρευρισκομένους να αποτυπώσουν με λέξεις ή μια ζωγραφιά, οτιδήποτε τους έρχεται στο μυαλό ακούγοντας τη λέξη «χαρά». Ο κάθε παρευρισκόμενος απεικόνισε το προσωπικό του αίσθημα. Η Αθηνά, αφού συγκέντρωσε όλα τα έντυπα, τα τοποθέτησε σε ένα πίνακα. Δημιουργήθηκε ένα συλλογικό έργο τέχνης.
«Δεν χρειάζεται να έχεις ταλέντο στην ζωγραφική για να ασχοληθείς με τον κόσμο της τέχνης. Η τέχνη είναι ένας τρόπος έκφρασης είναι θεραπεία, συγκέντρωσης, παρατηρητικότητας ,παιδεία, κουλτούρα, τρόπος ζωής.
Δίνοντας την ευκαιρία στα παιδιά να έχουν παρόμοιες εμπειρίες σαν και αυτή που ζήσαμε σήμερα, τους βοηθάμε να γίνουν ευσυνείδητοι πολίτες με ανθρώπινες ανησυχίες, με αισθητική, με εκτίμηση για τη ζωή και τον συνάνθρωπο, τη φύση, τη βαθύτερη έννοια της ζωής. Όταν παρευρεθούν σε μία gallery και ένα από τα εκθέματα είναι για παράδειγμα τρία ποτήρια ίσως να μην αναρωτηθούν αν αυτό είναι ένα έργο τέχνης αλλά να θεωρήσουν ότι ίσως και να είναι τα τρία στάδια της ζωής.»
Η Αθηνά Φρεναρίτου εισηγήθηκε ένα παιδικό μουσείο στην πόλη με δωρεάν είσοδο, δίνοντας την ευκαιρία σε σχολεία, γονείς και παιδιά μέσα από διαδραστικά εργαστήρια να αγαπήσουν και να εκτιμήσουν τον χώρο της τέχνης.