Κώστας Χριστοδουλίδης, διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου Alexander–Alexander Research Centre

Ταυτότητα Έρευνας SMALLECON–BIG VISION

Η έρευνα εκπονήθηκε από το Alexander Research Centre και τους κλάδους Business Administration & Finance  και MBA του Alexander College

Σκοπός: η αποτίμηση της οικονομικής δραστηριότητας και της χρήσης τεχνολογίας από τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις της Λάρνακας.

Το δείγμα περιλαμβάνει 60% πολύ μικρές επιχειρήσεις που εργοδοτούν μέχρι 9 υπαλλήλους, 15.4% μικρές επιχειρήσεις που εργοδοτούν μέχρι 49 υπαλλήλους και 24.5% αυτοεργοδοτούμενους.

Περίοδος: 15 Νοεμβρίου-1 Δεκεμβρίου 2016

Μέθοδος: Τηλεφωνική συνέντευξη με ερωτηματολόγιο, διασταυρωμένη με κατ’ ιδίαν συνεντεύξεις επί τόπου σε ποσοστό 20% του δείγματος, το οποίο συνολικά φτάνει τις 400 επιχειρήσεις. Ο συνολικός πληθυσμός των μονάδων στην επαρχία Λάρνακας υπολογίζεται από τη Στατιστική Υπηρεσία στις 15,000 υποστατικά και των πολύ μικρών ή μικρών μονάδων περιλαμβανομένων και των αυτοεργοδοτούμενων στις 10,000 περίπου.

Οι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται κυρίως στους τομείς των υπηρεσιών, της ψυχαγωγίας, του εμπορείου, των κατασκευών και της μεταποίησης.

Επίπεδο εμπιστοσύνης Έρευνας 95%

Διάστημα εμπιστοσύνης (margin of error) +/- 4,8%

Ανάλυση

Οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις βιώνουν σοβαρά προβλήματα ρευστότητας, μείωσης κατανάλωσης, αθέμιτου ανταγωνισμού. Όμως δεν αισθάνονται την υποστήριξη του κράτους την οποία αγωνιωδώς ζητά το 42%, ενώ το 96% πιστεύει ότι το κράτος πρέπει να συμβάλει με πόρους στην ανάπτυξη της Λάρνακας είτε απευθείας είτε με συμπράξεις είτε με σχεδιασμό.

Παρά το γεγονός ότι βίωσαν την διεθνή οικονομική κρίση και τις συνέπειες από το Μνημόνιο και το τραπεζικό κούρεμα, φαίνεται ότι οι επιχειρήσεις  κατά το 2016 σημειώνουν καλύτερα αποτελέσματα (το 51% των επιχειρήσεων) από ότι το 2015 σε ένα αξιοσημείωτο ποσοστό περίπου είκοσι μονάδες μεγαλύτερο από ότι πέρσι. Ένα ποσοστό 26% συνεχίζει να βιώνει τεράστιες δυσκολίες επιβίωσης, ενώ αμετάβλητα ήταν τα αποτελέσματα, χωρίς θετικό πρόσημο για το 20% των ερωτηθέντων.

Η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός της τεχνολογικής βάση των επιχειρήσεων και η ψηφιοποίηση συνδράμει στην καλύτερη οργάνωση της επιχείρησης, αξιοποίηση πόρων και αποδοτικότητα. Οι επιχειρήσεις της Λάρνακας το αναγνωρίζουν αφού το 78% έχει αναβαθμιστεί τεχνολογικά κατά την τελευταία πενταετία. Πέραν του 90% του δείγματος θεωρεί μάλιστα ότι αυτή η αναβάθμιση έχει σε μικρό ή μεγάλο βαθμό συμβάλει στα αποτελέσματα της επιχείρησης του. Από την άλλη, πέραν της χρήσης των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και της Ιστοσελίδας, λίγες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν σύνθετα εργαλεία της ψηφιακής εποχής είτε για εξορθολογισμό τους είτε για μάρκετινγκ ή εμπόριο.

Τα αίτια της φτωχής αυτής επίδοσης, δεν φαίνεται να είναι τόσο η άγνοια ή η υποτίμηση των ψηφιακών εργαλείων, όσο η ανάγκη για υποστήριξη από τον κρατικό και τραπεζικό τομέα καθώς και η έλλειψη τεχνοκρατικής υποστήριξης. Το συμπέρασμα αυτό μπορεί να συναχθεί από το γεγονός ότι το 80% περίπου των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων θα ενδιαφερόταν να αποταθεί υπό κάποιους όρους σε κρατικό ή χρηματοπιστωτικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει τεχνολογική αναβάθμιση. Την ίδια στιγμή, οι επιχειρήσεις δεν γνωρίζουν εάν υπάρχει κρατικό, ευρωπαϊκό ή χρηματοπιστωτικό πρόγραμμα επιχορήγησης ή δανειοδότησης για τεχνολογική αναβάθμιση τους σε ποσοστά της τάξης 74% και 83% διαδοχικά. Η εικόνα απουσίας του κράτους, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων είναι περισσότερο από εμφανής στην συντριπτική πλειοψηφία των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων.

Ακόμα μια απόδειξη του τεχνολογικού ενδιαφέροντος της κυπριακής και ειδικά της επιχείρησης της Λάρνακας για την τεχνολογική αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό της δίνει η εκκωφαντική απάντηση ότι το 90% ενδιαφέρεται από λίγο έως πολύ «σε συνεργασία με άλλες επιχειρήσεις και οργανισμούς να πετύχουν την (περαιτέρω) τεχνολογική αναβάθμιση τους με μείωση του κόστους».

Επομένως είναι λογικό να συναχθεί το συμπέρασμα ότι χρειάζεται η συγκρότηση ενός νέου θεσμού-τοπικού φορέα με στόχο την συνέργια ομοειδών επιχειρήσεων, την υποβολή προτάσεων σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, η συνεργασία για ανάπτυξη και αγορά τεχνολογίας σε χαμηλότερο κόστος ως της βάσης για νέους ψηφιακούς ορίζοντες διατήρησης και αναβάθμισης της απόδοσης των εταιρειών της Επαρχίας Λάρνακας.

Προτάσεις

Τα αποτελέσματα της έρευνας για την οικονομική δραστηριότητα και την τεχνολογία στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις της Επαρχίας Λάρνακας, μπορούν να αξιοποιηθούν ως βάση καταγραφής και προώθησης επίλυσης διαθρωτικών προβλημάτων για την οικονομική ανάπτυξη της Επαρχίας

  1. Χρειάζεται να δημιουργηθεί ένα νέο εργαλείο συνέργειας των δημοτικών θεσμών, των οικονομικών θεσμών και παραγόντων, της τοπικής αυτοδιοίκησης το οποίο να προσφέρει σε πολύ χαμηλό κόστος τεχνογνωσία και υποστήριξη για την ψηφιακή αναβάθμιση των εν λόγω επιχειρήσεων μέσω προγραμμάτων και αγοράς υπηρεσιών σε χαμηλό κόστος. Η συνέργεια θα διασφαλίσει την μείωση των κινδύνων και θα ενθαρρύνει τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό ενώ θα προσφέρει τεχνοκρατική προεργασία.
  2. Είναι εμφανές ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας στην αντίληψη των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων υπολείπεται θεαματικά στην προσφορά χρηματοδοτικών προγραμμάτων που να στοχεύουν στην τεχνολογικά βάση των επιχειρήσεων και την ψηφιακή εποχή. Αυτό το κενό μπορεί να συμπληρωθεί αφού οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους. Ειδικά όμως ο Συνεργατισμός θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα δανειοδοτικό πρόγραμμα προς συνεργαζόμενες επιχειρήσεις το οποίο να έχει μικρό κόστος για όλους.
  3. Από την έρευνα διαφαίνεται ότι το κράτος και η εκτελεστική εξουσία στην αντίληψη των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων δεν προσφέρει υποστήριξη που προσδοκούν ούτε οι ίδιες ούτε η Λάρνακα. Το 90% του δείγματος ζητά από το κράτος να συμβάλει με οικονομικούς πόρους στην ανάπτυξη της Επαρχίας της Λάρνακας. Μάλιστα οι ερωτώμενοι εγκρίνουν σειρά μεθόδων παρεμβάσεων του κράτους όπως δημόσιες επενδύσεις, ιδιωτικές επενδύσεις, συμπράξεις, σχεδιασμό. Το κράτος απουσιάζει σε αυτό τον τομέα και η παρέμβαση του κρίνεται απαραίτητη χρησιμοποιώντας σειρά εργαλείων για την Επαρχία της Λάρνακας